مهندس کاظمی دینان:طرح استانی شدن انتخابات نقش نظارتی مجلس را تقویت و آشکار می سازد

مهدی کاظمی دینان در گفتگو با خبرنگار سایت انتخاب خبر افزود: رویکرد بنده در این‌خصوص، مشارکت حداکثری ذینفعان در فرآیند قانونگذاری است، زیرا قوانین برای ذینفعان و در حقیقت کسانی که مخاطب قانون هستند؛ وضع می‌شود. چنانچه همراهی ذینفعان نباشد؛ بدیهی است که مجری قانون در اجرای صحیح قانون وضع شده با چالش مواجه خواهد شد.

حرکت به سمت پالایش قوانین زاید، می‌تواند اثربخشی کارویژه نظارتی مجلس را آشکار سازد
وی ادامه داد: ذکر این نکته را نیز ضروری می‌دانم که رویکرد قانونگذاری در دنیا در حال تغییر از قانونگذاری حداکثری به قانونگذاری حداقلی است. همچنین در مواردی حل مساله و مشکل در گرو وضع قانونگذاری جدید نیست بلکه حرکت به سمت پالایش قوانین زاید، می‌تواند اثربخشی کارویژه نظارتی مجلس را آشکار سازد.

این تحلیل گر سیاسی با بیان این که یکی از مصادیق این کارویژه، طرح استانی شدن انتخابات مجلس است که اخیرا از سوی نمایندگان محترم مجلس مورد تصویب قرار گرفت، اظهار داشت: این طرح از جنبه های مختلفی مورد نقد و بررسی است؛ اما این طرح دارای مزایا و معایب خاص مربوط به خود است.

کاظمی دینان در تشریح مزایای طرح استانی شدن انتخابات گفت: در شرایط فعلی روند انتخابات در شهرستانهای کوچک بسیار پرهزینه است. تبلیغات طایفه ای، قبیله ای با روابط چهره به چهره صورت می‌گیرد. در این میان گروههایی نیز در حمایت از کاندیدا با صرف هزینه های شخصی ورود پیدا می‌کنند. با پیروزی کاندیدا در چنین شرایطی، طبیعتا انتظاراتی را بوجود می آورد که فرد منتخب باید به آن پاسخ دهد. زیرا خود را وامدار آنها می‌داند. از طرفی برای موفقیت در دوره بعدی، به چنین حمایتهایی نیاز دارد. پس باید به مطالبات آنان پاسخ دهد. مطالباتی که عمدتا دغدغه های ملی نیست بلکه فردی، منطقه ای و بعضا به امید تصدی سمتی در دستگاههای اجرایی است. در چنین شرایطی منتخب مردم چگونه می تواند به نقش نظارتی و تقنینی مجلس جامه عمل بپوشاند؟ لذا برای پاسخ به مطالبات مردم ناگزیر است از ابزارهای نظارتی استفاده کند.

طرح استانی شدن انتخابات نقش نظارتی مجلس را تقویت و آشکار می سازد
معاون فنی و مهندسی اداره کل مهندسی و پشتیبانی مجلس شورای اسلامی اضافه کرد: طرح استانی شدن انتخابات نقش نظارتی مجلس را تقویت و آشکار می سازد. اکثر نمایندگان مجلس در وضعیت فعلی از حوزه های نمایندگی شهرستانهای کوچک هستند. مطابق قانون کلیه نمایندگان از آراء، اختیارات، مسئولیتهای یکسان در قبال ملت برخوردار هستند. در این روش نماینده آمل یا نور و محمود آباد با نماینده تهران تفاوتی ندارد؛ زیرا به لحاظ حقوقی از جایگاه و اعتبار یکسان برخوردارند. بواسطه چنین جایگاهی، ابزار نظارتی خاصی مانند؛ نطق پیش از دستور، تذکر، سئوال، استیضاح در اختیار آنان قرار می‌گیرد.عموما نمایندگان شهرهای کوچک، از این ابزارها در جهت تحقق وعده های انتخاباتی، مطالبات مردم و… بهره می برند.

وی در ادامه، تصریح کرد: در واقع نماینده، مهمترین ابزار نظارتی خود را فدای مطالبات محلی می سازد؛ لذا طرح مورد بحث می‌تواند از بروز چنین چالشی جلوگیری کند؛ زیرا نحوه انتخاب بکلی تغییر می کند، روابط چهره به چهره دیگر کارساز نیست، معمولا افراد با شاخصهای مشخص انتخاب می‌شوند و موضوع تبلیغات در سطح کلان از مرکز به شهرستان تسری پیدا می کند، در نهایت نمایندگان وامدار طیف خاصی از رای دهندگان نخواهند بود.

در شرایط فعلی، انتخاب افراد نمی‌تواند اهداف قوه مقننه یا قانونگذاری را تامین کند
این فعال سیاسی گفت: موضوع دیگر در شرایط فعلی، انتخاب افراد نمی‌تواند اهداف قوه مقننه یا قانونگذاری را تامین کند، زیرا در چنین روشی تصمیم گیری مجلس در اختیار گروه محدودی است که سایر نمایندگان را مطیع خود می سازند در واقع نقش راهبری برعهده اقلیت چند نفری می باشد و اکثریت مجلس جزو تابعین خواهند بود.

کاظمی دینان همچنین با اشاره به معایب طرح استانی شدن انتخابات گفت: از چالشهای طرح استانی شدن، روی کارآمدن افرادی است که روابط و ارتباطات مستحکم و نزدیک و چهره به چهره با حوزه انتخابیه ندارند لذا این خلأ، توان مدیریتی را در حوزه محلی و منطقه ای در موارد بحرانی خواهد کاست. با توجه به اینکه تنها راه برقراری ارتباط بین مردم و مدیران عالی کشور، نماینده است؛ همچنین در این رابطه موکلین، ضعف عملکرد مدیران اجرایی و سیاسی منطقه را بواسطه نماینده حوزه انتخابیه به مقامات عالی دستگاههای اجرایی منتقل در جهت رفع یا اصلاح آن بر خواهند آمد؛ در حالیکه با استانی شدن انتخابات این رابطه و حل مسائل با چالش جدی مواجه خواهد شد.

شرایط فعلی حاکم بر منطقه خاورمیانه، حرکت به سمت فدرالی شدن کشور را ضروری و به صلاح کشور نمی‌داند
معاون فنی و مهندسی اداره کل مهندسی و پشتیبانی مجلس شورای اسلامی، ضعف‌ جدی دیگر این طرح را فراهم شدن زمینه ساختار فدرالی عنوان کرد و گفت: ممکن است چنین نگرشی در آینده، طرح و توجیه شود؛ لیکن شرایط فعلی حاکم بر منطقه خاورمیانه، حرکت به این سمت را ضروری و به صلاح کشور نمی‌داند. البته این مساله نیاز به تجزیه و تحلیل دارد که در جای خودش بحث جدی را می طلبد.

وی، چالش اساسی دیگر استانی شدن انتخابات را کاهش مشارکت حداکثری سرمایه اجتماعی دانست و گفت: ساختار مردم گرایانه نظام به جهت استانی بودن متزلزل می‌شود؛ زیرا از ویژگی‌های این نظام، مردم گرایی است یعنی مستقیما با لایه های مختلف مردم، ارتباط و تعامل دارد؛ لذا این طرح استانی تعامل مردمی ساختار مردم گرایانه را با چالش جدی مواجه می سازد. به این ترتیب روابط قبلی به شکلی که در یک جامعه محلی وجود دارد از بین می رود. در حالیکه این سرمایه های اجتماعی در شرایط فعلی و در شهرهای کوچک بشدت مورد حمایت است و رابطه بین نظام و توده های مردم از طریق همین نمایندگان براحتی تقویت می شود و در این شکل ارتباط، مدیران سطوح ملی بر جامعه محلی توجه، کنترل و نظارت بیشتری دارند.

چشم انداز این طرح، جهت دهی جامعه به سمت انتخابات حزبی است
کاظمی دینان تصریح کرد: شاید بتوان تصور کرد که چشم انداز این طرح، جهت دهی جامعه به سمت انتخابات حزبی است و این رهگذر ممکن است به تقویت احزاب بیانجامد لیکن بدلیل عدم وجود سازوکار مشخص، منظم، منطقی و نیز فقدان آگاهی عمومی نسبت به احزاب، ممکن است این چالش جدی را بوجود آورد که احزاب فقط در حد حزب دولت ساز ظاهر شوند و پس از خاتمه دولت مورد حمایت و عدم موفقیت در در انتخابات بعدی به نحوی که دولت از حزب موافق نباشد قطعا مرگ تدریجی چنین احزابی را شاهد خواهیم بود و در نتیجه تولد احزاب جدید با همان تفکرات حزبی معمول را در برخواهد داشت.

معاون فنی و مهندسی اداره کل مهندسی و پشتیبانی مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این پرسش خبرنگار سایت انتخاب خبر که در صورت تصویب طرح، آرایش سیاسی نمایندگان راه یافته به مجلس آینده چگونه خواهد بود، گفت: به نظرم طرح استانی در صورت تصویب، رقابت های فردی را به رقابت های گروهی خواهد کشاند. از آنجائیکه نتیجه انتخابات ریاست جمهوری تا حد زیادی موثر در انتخابات مجلس بعدی خواهد بود؛ لذا شاهد رقابت جریان اصلاحات و اصولگرا خواهیم بود و برخلاف ادوار گذشته کاندیداهای مستقل تقریبا از گردونه رقابت حذف خواهند شد و یا ناگزیر در قالب جریان سیاسی موجود قرار خواهند گرفت؛ لذا اکثریت مجلس با نمایندگانی خواهد بود که مورد حمایت و منسوب به دولت قرار گیرند.